ویتامینهای گروه ب از جمله ریزمغذی‌هایی هستند که می‌توانند در خلق و خو و کسب انرژی افراد تاثیر مثبت و مستقیم داشته و رضایت خاطر، نشاط زندگی و قدرت مبارزه با مشکلات را در انسان افزایش دهند.
ویتامینهای گروه ب از جمله ریزمغذی‌هایی هستند که می‌توانند در خلق و خو و کسب انرژی افراد تاثیر مثبت و مستقیم داشته و رضایت خاطر، نشاط زندگی و قدرت مبارزه با مشکلات را در انسان افزایش دهند.
این ویتامین‌ها نقش مهمی در متابولیسم انرژی دارند، اما انرژی‌زا و چاق‌کننده نیستند و فقط اشتها را زیاد می‌کنند. این ویتامین‌ها به شرط آن که تغذیه صحیح و قدرت جذب بدن طبیعی باشد، در حد میلی‌گرم یا میکروگرم برای نیاز روزانه ما کفایت می‌کند. در مواردی که بدن دچار سوء جذب، سوء‌تغذیه یا بیماری خاصی باشد مقدار جذب این ویتامین در بدن پایین و موجب خستگی، سستی و رخوت می‌شود.
ویتامین B1 یا تیامین
این ویتامین در تولید انرژی، انتقال امواج عصبی در مغز و اعصاب محیطی و تولید میانجی‌های عصبی چون سروتونین نقش بسزایی ایفا می‌کند. میزان این ویتامین در اثر مصرف زیاد کربوهیدرات‌های ساده، غذاهای فرآوری‌شده، چای و قهوه، فشارهای عصبی، پرکاری غده تیروئید و همچنین در دوران بارداری، شیردهی و بلوغ کاهش می‌یابد. علائم آن تلولو خوردن، سردرگمی روانی، کاهش قدرت یادگیری، بی‌خوابی، افسردگی، اختلال در تولید انرژی و بی‌اشتهایی است. این ویتامین در جو دو سر، دانه آفتابگردان و گوشت گاو به وفور یافت می‌شود.
ویتامین B2 یا ریبوفلاوین
ویتامین B2 در تولید انرژی نقش بسزایی داشته و به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند. بیماری‌های مزمن، سرطان، سوء‌جذب، عفونت روده‌ای، اسهال مزمن، انسداد مجاری صفراوی، مصرف برخی داروها خصوصا داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای آسم و ضد بارداری خوراکی می‌توانند موجب کمبود این ویتامین در بدن شوند. علائم کمبود این ویتامین شکاف‌ها و ترک‌های دردناک در گوشه دهان و روی لب‌ها، سوزش و اشک‌ریزش زیاد چشم‌ها، کم‌خونی، سستی، افسردگی و تغییر شخصیت است. جگر گوساله، قارچ، اسفناج و ماست منابع خوب این ویتامین هستند. مقادیر زیاد این ویتامین می‌تواند رنگ ادرار را زرد تیره کند.
ویتامین B3 یا نیاسین
ویتامین B3 در تولید انرژی، ترمیم DNA، تنظیم قند خون، تجزیه چربی و کلسترول نقش بسزایی دارد. مصرف کم پروتئین، کمبود ویتامین B6 و B2 و اختلالات گوارشی از خطرات ناشی از کمبود این ویتامین است. پوسته‌پوسته شدن آرنج‌ها، زانوها، پشت گردن، زبان دردناک و متورم، کاهش اشتها، استفراغ، نفخ، اضطراب، نگرانی، خستگی، سردرد، بی‌خوابی، گیجی، توهم و افسردگی شدید از علائم کمبود این ویتامین است. جگر گوساله، بادام زمینی، ماهی و مرغ از منابع خوب این ویتامین هستند. ویتامین B6 نیز دارای چنین خصوصیاتی است.
ویتامین B9 یا اسیدفولیک
این ویتامین در اثر کمبود ویتامین B12 و C، استعمال سیگار و رژیم‌های غذایی که در آن میزان سبزیجات برگ سبز و غلات کم باشد یا مصرف داروهایی چون آسپیرین، آنتی‌اسیدها، آنتی‌بیوتیک‌ها و قرص‌های ضدبارداری خوراکی کاهش می‌یابد. کمبود این ویتامین کم‌خونی، خستگی، پرخاشگری، فراموشی و اختلال در رشد و تکامل جنین هنگام تولد را به همراه دارد. معمولا جوانه‌ها خصوصا جوانه گندم، لوبیا قرمز، اسفناج و کلم بروکلی از منابع خوب این ویتامین هستند.
ویتامین B12 یا کوبالامین
ویتامین B12 در اثر رژیم‌های گیاهخواری، بیماری‌های کبدی، مصرف زیاد الکل و سیگار، مصرف برخی داروها و همچنین دوران بارداری و شیردهی کاهش می‌یابد. از علائم کمبود این ویتامین می‌توان به التهاب دستگاه گوارشی، بی‌اشتهایی، کاهش وزن، کم‌خونی با ضعف، کوتاهی تنفس، کاهش تمرکز، خطر خونریزی غیرطبیعی، تضعیف سیستم ایمنی، تحریک‌پذیری، پرخاشگری، فراموشی، گیجی، بی‌قراری، توهم، افسردگی، بی‌حسی و سوزش و خارش اندام‌ها، حرکات بی‌ثبات و بی‌تعادلی در راه‌رفتن اشاره کرد. جگر گوساله، ماهی سالمون، فیله گاو و تخم‌‌مرغ از جمله منابع خوب این ویتامین هستند. تمامی غذاهای گیاهی فاقد ویتامین B12 است.
توجه
برای پیشگیری یا درمان کمبود ویتامینهای گروه B بهتر است علاوه بر مصرف غذاهای حاوی این ویتامین با نظر پزشک از مکمل‌های B کمپلکس استفاده کنید. ویتامینهای گروه ب محلول در آب هستند و مازاد آنها از طریق ادرار دفع و در بدن ذخیره نمی‌شوند. مصرف این مکمل‌ها به همراه املاح معدنی چون آهن، روی و منیزیم با مشورت پزشک می‌تواند به مقدار زیادی از آشفتگی‌های روحی، خستگی، بی‌حالی، افسردگی و… بکاهد.