روزنامه نیویورک تایمز در مقاله‌ای در این زمینه آورده است که عوامل زیادی می‌توانند تعادل بدن انسان را به هم بزنند. بعنوان مثال، بسیاری از زنان دچار کم خونی هستند. این مسئله باعث افسردگی و خستگی زودرس می‌شود، یا افراد سالمند معمولا با کمبود ویتامین‌های گروه ب مواجهند که این کمبود، روی سیستم عصبی و رفتاری بسیار موثر است.
همچنین در افرادی که به طور منظم و با برنامه‌ریزی زمانی غذا نمی‌خورند، قند خون دائما در حال تغییر است و ثبات لازم را ندارد. همین مسئله روی قدرت تفکر و تمرکز و در نتیجه خلق و خوی آنها تاثیر نامطلوب می‌گذارد.
از سوی دیگر، بعضی از مردم هم به بعضی مواد شیمیایی موجود در غذا حساسیت دارند که حین مصرف این مواد غذایی خاص، خلق و خوی آنها دچار مشکل می‌شود.
در مطالعه‌ای که روی 300 نفر از مردم انگلستان انجام شد، تاثیر غذا بر سلامت ذهنی و روانی افراد، مورد مطالعه قرار گرفت. به این افراد توصیه شد مصرف غذاهایی را که برای خلق و خو استرس زا هستند، قطع کنند و همزمان مقدار غذاهایی را که از ذهن و خلق فرد حمایت می‌کنند، افزایش دهند.
مواد غذایی که برای خلق فرد، استرس زا یا تنش زا محسوب می‌شوند، شامل شکر، کافئین موجود در قهوه، الکل و شکلات در صورت مصرف بیش از حد هستند. در حالی که می‌توان گفت؛ مواد غذایی حمایت کننده و بهبود دهنده خلق و خو عبارت از آب، سبزی، میوه و ماهی هستند.
این تحقیق نشان داد: 88 درصد افرادی که از رژیم‌های غذایی حمایت کننده خلق و خو استفاده کردند، از نظر ذهنی و روانی، وضعیت بهتری پیدا کردند. 26 درصد آنها اظهار کردند؛ تغییر خلق و خو در آنها کمتر شده است. در 26 درصد دیگر تعداد حملات هراسی و اضطرابی کمتر شده بود و 24 درصد دیگر عنوان کردند، کمتر دچار حالت افسردگی شده‌اند.
در ادامه این مقاله آمده است که گروه عظیمی از مواد شیمیایی موجود در مغز که خلقیات را کنترل می‌کنند، انتقال دهنده‌های عصبی نام دارند. معروف‌ترین آنها نیز سروتونین است که بعنوان ماده شادی آور به حساب می‌آید. این مواد شیمیایی تعیین می‌کنند که آیا شما احساس خوبی دارید یا خیر، کاملا پر انرژی هستید یا کاملا خسته‌اید، تحریک پذیرید و کلافه به نظر می‌رسید یا آرامش و ثبات خلقی دارید.
بر اساس این گزارش، این مواد شیمیایی موجود در مغز که کاملا حیاتی هستند برای اینکه عملکرد طبیعی داشته باشند به انرژی نیاز دارند و مغز یکی از معدود نواحی بدن است که برای تامین انرژی خود، کاملا و فقط به گلوکز وابسته است. گلوکز در شکر، قند و بسیاری مواد دیگر وجود دارد.
متخصصان معتقدند؛ اگر سطح گلوکز یا همان قند خون در تمام طول روز در شرایط پایداری باقی بماند و نوسان نداشته
باشد، بتدریج مغز را تغذیه می‌کند و مشکلی پیش نمی‌آید. برای اینکه قند خون حالت پایداری پیدا کند، باید از کربوهیدرات‌هایی استفاده کرد که قند خون را ناگهان بالا نمی‌برند. این کربوهیدرات‌ها در نان، لوبیا، غلات سبوس‌دار، سویا، سیب، هلو و سایر میوه‌ها وجود دارند. خوراکی‌هایی مثل کیک، چیپس، شکلات و شیرینی، قند خون را سریعا افزایش می‌دهند. در نتیجه بدن شما ناچار می‌شود برای ورود این قندها به درون سلول یا ذخیره کردن آنها بطور ناگهانی و به شدت هورمون انسولین ترشح کند و تعادل طبیعی سیستم کنترل کننده قند خون به هم می خورد.
بر همین اساس، متخصصان علوم تغذیه سلامت توصیه می‌کنند که سعی کنید قند خونتان را در شرایطی پایدار حفظ کنید. نگذارید قند خون دچار نوسانات شدید شود. برای این کار باید در فواصل غذایی حتما از میان وعده‌های غذایی استفاده کنید و هر چهار ساعت یکبار نیز از تنقلاتی سالم مصرف کنید. توصیه می‌شود از تنقلاتی مثل خشکبار، آجیل، میوه و سبزی استفاده شود.
علاوه بر این، مقدار آب مصرفی شما نیز باید کافی و متعادل باشد. این مقدار به فعالیت روزانه و درجه حرارت هوا نیز بستگی دارد. هرچه فعالیت بیشتر و هوا گرم‌تر باشد، مقدار آب مصرفی باید بیشتر شود. فراموش نکنید که هیچ نوشیدنی جای آب را نمی‌گیرد.
یک توصیه مهم دیگر این است که روزی 20 دقیقه ورزش کنید، چون روزی 20 دقیقه ورزش، خلق را تقویت می‌کند. البته اگر می‌خواهید چربی‌های اضافه را آب کنید، باید نیم ساعت دیگر هم به ورزش ادامه دهید.
پژوهشگران تاکید می‌کنند که هرگز سراغ رژیم‌های لاغری که ناگهانی و سریع وزن کم می‌کنند، نروید. کاهش وزن ناگهانی شما را کاملا عصبی و بداخلاق می کند.
وجود چربی در بدن در حد متعادل، اثر ضدافسردگی دارد. به جای چربی‌های خالص و اشباع شده از چربی‌های غیراشباع شده ساده و پیچیده، روغن‌های گیاهی و روغن ماهی استفاده کنید، زیرا این چربی‌ها حاوی امگا 3 هستند که بسیار مفید است.
این مقاله می‌افزاید: از شیر و گوشت بوقلمون استفاده کنید، زیرا حاوی “تریپتوفان” است. “تریپتوفان” اسیدآمینه‌ای است که باعث می‌شود، قند خون در دسترس انتقال دهنده‌های عصبی قرار بگیرد. برای اینکه جذب تریپتوفان این مواد بیشتر باشد، کمی کربوهیدرات مثل نان، برنج یا خرما همراه با آنها مصرف کنید.
همچنین تاکید می‌شود که حتما صبحانه بخورید و هرگز آن را از رژیم غذایی خود حذف نکنید. به هنگام خرید از فروشگاه به جای شیرینی و کیک و شکلات بیشتر سراغ میوه و سبزی بروید. همچنین سعی کنید از مصرف غذاهایی که داخل سلفون پیچیده شده‌اند، خودداری کنید.
مصرف قهوه و نوشابه‌های گازدار را محدود کنید و هرگز یک گروه از موادغذایی را از رژیم خود حذف نکنید. مثلا بطور کل نان و برنج را از رژیم غذایی خود حذف نکنید، بلکه مصرف آنها را به حد تعادل برسانید.
از سوی دیگر، در تحقیقاتی که اخیرا انجام گرفته مشخص شده است در شرایط استرس و خستگی، زنان بیش از مردان سراغ تنقلات می‌روند و بیش از حد از آنها استفاده می‌کنند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ زنانی که با اصوات بلند مواجهند و یا دارای کارهای سخت و طاقت فرسا هستند، نسبت به مردان بیشتر به مصرف خوردنی‌هایی مثل شکلات، چیپس و پنیر روی می‌آورند.
همین بررسی‌ها نشان داده است: مردان و زنان در دورانی که استرس دارند، بیشتر می‌خورند. در طول روز شرایطی پیش می‌آید که برای فرد ایجاد استرس و تنش می‌کند، در چنین شرایطی اکثر افراد به خوردن روی می‌آورند تا این استرس را برطرف کنند. حتی زنانی که به کارهای سخت مشغولند در تعطیلات آخر هفته بیشتر می‌خورند. در حالی که به توصیه متخصصان اگر بتوان در این شرایط از مواد غذایی مناسب و به میزان متعادل استفاده کرد، می‌توان جلوی تغییرات نامطلوب خلقی را گرفت.