فیزیوتراپی در بیماری تورتیکولی
تورتیکولی، یا گردن‌کجی، یکی از مشکلات شایع است که باعث انحراف و چرخش غیرعادی سر به یک سمت می‌شود. این وضعیت می‌تواند به دلیل مشکلات عضلانی، استخوانی یا عصبی ایجاد شود. تورتیکولی می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در نوزادان و کودکان مشاهده می‌شود. فیزیوتراپی نقش مهمی در تشخیص، مدیریت و درمان این بیماری دارد.
انواع تورتیکولی
-
تورتیکولی مادرزادی (Congenital Torticollis):
- این نوع تورتیکولی به دلیل کوتاه شدن عضله استرنوکلیدوماستوئید (SCM) در یک سمت گردن از بدو تولد رخ می‌دهد.
-
تورتیکولی اکتسابی (Acquired Torticollis):
- این نوع تورتیکولی به دلیل عواملی مانند آسیب، عفونت، مشکلات عصبی یا عضلانی در طول زندگی ایجاد می‌شود.
علائم تورتیکولی
- انحراف سر به یک سمت: معمولاً سر به یک سمت چرخیده و چانه به سمت مخالف تمایل پیدا می‌کند.
- محدودیت در حرکت گردن: حرکت دادن سر به سمت مخالف سخت یا دردناک است.
- درد و تنش عضلانی: تنش و درد در عضلات گردن و شانه‌ها.
- عدم تقارن صورت: در برخی موارد، عدم تقارن در صورت و جمجمه مشاهده می‌شود.
نقش فیزیوتراپی در درمان تورتیکولی
فیزیوتراپی یک روش موثر و غیرتهاجمی برای درمان تورتیکولی است که می‌تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کند. هدف اصلی فیزیوتراپی در تورتیکولی بهبود دامنه حرکتی گردن، کاهش درد و تنش عضلانی و بهبود تقارن بدن است.
تکنیک‌ها و روش‌های فیزیوتراپی در درمان تورتیکولی
-
تمرینات کششی و تقویتی:
- تمرینات کششی برای افزایش طول عضلات کوتاه شده و بهبود دامنه حرکتی گردن.
- تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات ضعیف و بهبود تعادل عضلانی.
-
ماساژ درمانی:
- ماساژ عضلات گردن و شانه‌ها برای کاهش تنش عضلانی و بهبود جریان خون.
-
درمان دستی (Manual Therapy):
- استفاده از تکنیک‌های درمان دستی برای بهبود حرکت مفاصل و کاهش محدودیت‌های حرکتی.
-
تحریک الکتریکی (Electrical Stimulation):
- استفاده از تحریک الکتریکی برای تقویت عضلات ضعیف و کاهش درد.
-
آموزش والدین:
- آموزش والدین در مورد تمرینات خانگی و نحوه مراقبت از کودک با تورتیکولی برای تسریع در روند بهبودی.
-
اصلاح وضعیت بدن (Postural Education):
- آموزش بیماران در مورد وضعیت‌های صحیح بدن و اصلاح عادات نادرست برای جلوگیری از بازگشت تورتیکولی.
برنامه درمانی فیزیوتراپی برای تورتیکولی
برنامه درمانی فیزیوتراپی باید بر اساس نیازهای خاص هر بیمار تنظیم شود. ارزیابی دقیق و جامع توسط فیزیوتراپیست برای تعیین نوع و شدت تورتیکولی و برنامه‌ریزی درمانی مناسب ضروری است.
مراحل درمانی:
-
ارزیابی اولیه:
- بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و انجام ارزیابی فیزیکی برای تعیین نوع و شدت تورتیکولی.
-
طراحی برنامه درمانی:
- برنامه درمانی شامل تمرینات کششی، تقویتی و تکنیک‌های دیگر بر اساس نیازهای بیمار تنظیم می‌شود.
-
اجرای برنامه درمانی:
- اجرای تمرینات و تکنیک‌های درمانی تحت نظارت فیزیوتراپیست.
- آموزش تمرینات خانگی به بیمار و والدین (در صورت نیاز).
-
پیگیری و ارزیابی مداوم:
- پیگیری پیشرفت بیمار و انجام ارزیابی‌های دوره‌ای برای تنظیم برنامه درمانی در صورت نیاز.
اهمیت همکاری بیمار و والدین
همکاری بیمار و والدین در انجام تمرینات خانگی و رعایت دستورات فیزیوتراپیست برای موفقیت درمان بسیار مهم است. آموزش و اطلاع‌رسانی به والدین در مورد اهمیت تمرینات و نحوه صحیح انجام آن‌ها نقش کلیدی در بهبود وضعیت بیمار دارد.
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی برای تورتیکولی است که می‌تواند به بهبود دامنه حرکتی گردن، کاهش درد و تنش عضلانی و بهبود تقارن بدن کمک کند. تشخیص زودهنگام و شروع به‌موقع درمان فیزیوتراپی می‌تواند بهبودی سریع‌تر و کامل‌تر بیماران را فراهم آورد. همکاری بیمار و والدین و انجام تمرینات خانگی بر اساس دستورات فیزیوتراپیست، نقش مهمی در موفقیت درمان ایفا می‌کند.
فیزیوتراپی نیکان اقدسیه
بیمارستان نیکان مجازی