چطور میتوان خطر سرطان پستان را تا حد امکان کاهش داد؟
– حفظ وزن طبیعی که در سن بعد از یائسگی اهمیت بیشتری دارد .
– – ورزش منظم ( حداقل 45-60 دقیقه 5 روز در هفته بعلاوه ورزش آئروبیک ، تمرینات قدرتی حداقل 2 بار در هفته )
– – محدود کردن مصرف الکل ( نوشیدن دو گیلاس در روز موجب افزایش سرطان پستان در بیشتر از 20% میشود )
– – خوددراری از مصرف درمانهای جایگزین هورمونی ((HRT
– – مصرف OCP که موجب افزایش ریسک شده و تا 10 سال بعد از توقف آن این ریسک میتوانند ادامه یابد .
– – تغذیه با شیر مادر به مدت 1 سال یا بیشتر موجب کاهش سطوح استروژن و کاهش خطر سرطان پستان میشود
– – سیگار نکشیدن
– – چک کردن سطح ویتامین D ( از طریق آفتاب ،مکمل ها و برخی ماهی ها مثل سالمون تامین می شود )
– – کم کردن نور در حین خواب شبانه
– – اجتناب از مصرف اوی آمین‌های هتروسیکلیک ( مواد شیمیایی که در گوشتهای پخته شده با درجه حرارت بالا تولید میشوند مثل گوشتهای گریل شده ،کبابی و دودی )
– – از یک فیلتر برای خالص کردن آب بر سر شیر استفاده شود
– – از مصرف غذای پخته در ظروف پلاستیکی و یا نوشیدن آب از بطری های پلاستیکی خوددداری شود .
– عوامل خطر برای سرطان پستان
1- برخی از این عوامل را نمیتوان تغییر داد مثل سابقه فامیلی و سن
2- عواملی که وابسته به نوع و نحوه زندگی است
عواملی که اثرات آنها ثابت نشده یا مورد بحث است و هنوز توافقی وجود ندارد
برنامه پیگیری بعد از تشخیص و درمان سرطان پستان
– ویزیت های پزشک ( ابتدا هر چند ماه یکبار و کم کم فواصل طولانی تر و بعد از 5 سال هر سال یکبار )
– ماموگرافی ( اگر حفظ پستان شده 6 ماه بعد از جراحی و تکمیل رادیوتراپی یکبار و پس از آن هر سال ، اگر ماستکتومی شده ماموگرافی سالیانه برای پستان مقابل ضروری است .
– معاینات لگن ( اگر داروهای هورمونی تجویز میشود و رحم برداشته نشده ،سالیانه چون این داروها مثل تاموکسی فن باعث افزایش خطر سرطان رحم میشوند و در زنانی که به سمت یائسگی میروند این خطر بیشتر است .اطلاع کافی از هرگونه تغییر خونریزی یا لکه بینی بعد از یائسگی یا بین پریودها یا یک تغییر در آن لازم و گرچه این علائم گفت به دلایل غیر سرطان بشد اما میتوتند اولین علامت سرطان رحم باشد .
– آزمایشات دانستیته و تراکم استخوان
– تستهای دیگر (مثل خون ، عکسبرداری قفسه سینه ، اسکن استخوان و …..) استاندارد پیگیری نیستند اما در زنانی که زندگی طولانی پس از درمان دارند کمک می کند چنانچه علائم یا معاینه مبنی بر برگشت سرطان دارند .
دستورالعمل های شبکه جامع ملی سرطان برای مراقبت از بهودیافتگان سرطان و اصول اساسی یک زندگی سالم بقرار زیر است:
– – حفظ وزن مناسب
– – تشویق به انتخاب یک زندگی فعالتر
– – غربالگری و مشاوره برای قطع مصرف تنباکو و الکل
– – مشاوره برای تغذیه مناسب و تاکید بر استفاده از منابع گیاهی و
– – کنترل روزانه و مرتب سلامتی این افراد شامل:
– – اندازه گیری فشار خون ،کلسترول و قند خون
– – تست سنجم تراکم استخوان
– – مراقبت روزانه از دندانها
– – استفاده از آفتاب
– – واکسیناسیون سالانه پنوموکوک و آنفولانزا
– – غربالگری برای افسردگی
نحوه برخورد با مشکلاتی که پس از درمان بدنبال شیمی درمانی یا پرتو درمانی پیش میایند :
– تهوع و استفراغ بدنبال شیمی درمانی که حتی ممکنست در لباس پوشیدن و غذا خوردن ایجاد اشکال کند .اولین و بهترین درمان استفاده از داروهای ضد تهوع است و توصیه های غذایی مثل :
توصیه به خوردن وعده های غذایی کم اما مداوم ، نخوردن غذاهایی با بوی زیاد ،نخوردن غذاهای داغ ، توجه به دمای اتاق ،نخوردن غذاهای خیلی شیرین و سرخ شده ، شستشوی دهان قبل و بعد از غذا ، مصرف چای زنجبیل و نعناع
– اسهال که از غذاهای با پتاسیم و سدیم بالا و فیبرهای حل شدنی مثل جو دوسر ،موز، سس سیب و جو ،حجیم کننده مدفوع توصیه میشود .
– یبوست که میتواند عامل از بین رفتن اشتها باشد توجه به وضعیت روحی و درمانهای ضدافسردگی و به کار گرفتن مسهل ها مثل نرم کننده های مدفوع ، مسهل های هیپراسموتیک ، اسموتیک و نمکی اولین قدم استفاده های از مایع و غذاهای با فیبر بالا برای تنظیمات حرکات روده است .داوهایی مثل سیلیوم با مقدار مایع کافی، غذاهای گازدار و نوشابه های گازدار کمتر مصرف شود .آدامس جویدن و با نی نوشیدن موجب افزایش گاز روده است .
لنفاوم(ورم لنفاوی)
– – مراقبت از پوست از ترک پوستی خودداری شود ،تزریق یا نمونه برداری از رگ در سمت مبتلا انجام نشود .برای محافظت از دستها موقع شستن ظروف یا باغبانی یا ابزاری از دستکش استفاده شود ،به بهداشت ناخن توجه شود اما پوست سفت ناخن کوتاه نشود .از کرم های ضد افتاب استفاده شود .
– – از انقباض اندام جلوگیری شود از گرفتن فشار خون در آن اندام خودداری شود ،از طلا و جواهر و لباس گشاد استفاده شود
– – از عفونت پیشگیری شود
– – در صورت تب ناگهانی یا درد در اندام یا عفونت توجه شود
منبع :NCCN ACS