info@nikanhospital.com

9821-29120000+

A Nikan's patient is a member of our family

امروزه بیماران زیادی در مقاطع سنی مختلف از نوجوانان تا افراد مسن اعم از مرد و زن از تکرر ادرار شاکی هستند. این افراد اظهار می دارند که با مصرف یک استکان چای یا آب مجبورند چندین بار به دستشوئی مراجعه کنند بطوریکه رفتن از خانه به محیط بیرون و یا مسافرت بین شهری برای این افراد بسیار مشکل شده و به علت نیاز شدید به دستشوئی ترجیح می دهند که در خانه بمانند. از طرفی به علت نیاز به دستشوئی رفتن های مکرر در خواب باعث بیدار شدن های مکرر می شود و لذا خواب این افراد را نیز تحت تأثیر قرار داده و در یک جمله زندگی را برایشان سخت کرده است.

تعریف تکرر ادرار چیست؟
موقعی که فرد با مصرف کم مایعات به تعداد زیاد دستشوئی می رود و در هر جلسه موقع دفع، ادرار کمی را دفع می کند واحساس می کند که باز ادرار دارد و کامل تخلیه نشده است را از نظر علمی تکرر ادرار می گوئیم.
آیا زمانی که فرد مایعات زیاد می خورد و یا مثلاً هندوانه مصرف می کند و زود زود دستشوئی می رود مبتلا به تکرر ادرار است؟

خیر، اگر فردی مایعات زیاد بخورد معمولاً مجبور می شود که مایع مصرف شده را دفع کند و در این حالت تعداد دستشوئی رفتن زیاد می شود و هر جلسه فرد ادرار زیادی را دفع می کند که درست برعکس تکرر ادرار مرضی است که حجم ادرار دفع شده کمتر است.


انواع تکرر ادرار

تکرر ادرار به دو حالت حاد و مزمن تقسیم می شود.

 علتهای تکرر ادرار حاد کدامند؟
شایعترین علت تکرر ادرار حاد عفونت های مجرا و مثانه می باشد که در این حالت فرد بدون سابقه قبلی و به صورت ناگهانی دچار تکرر ادرار و اغلب سوزش ادرار می شود که این حالت بیشتردر خانم های جوان شایع می باشد و شایعترین علت آن عفونت مثانه است که با مصرف آنتی بیوتیک بلافاصله خوب می شود.

 تکرر ادرار مزمن
در این حالت افرادی را می بینیم که چندین ماه و یا چندین سال است که مبتلا به دستشوئی رفتن های مکرر هستند و این حالت از نظر روحی فرد را خسته کرده است. در شرح حال این افراد ذکر می کنند که با مصرف کوچکترین حجم از مایع مجبورند به تعداد زیادی دستشوئی بروند. این افراد اغلب دستشوئی های مسیر رفت و آمد خود را شناسائی می کنند و در مسیر کار و یا خانه مجبورند به این دستشوئی ها بروند. این افراد ترجیح می دهند که با ماشین مسافرت های بین شهری نداشته باشند و چه بسا در صورت عدم دسترسی به دستشوئی خودشان را خیس می کنند.این افراد  در مراجعه به مطب چندین نسخه و چندین مراجعه به دکتر های مختلف را دارند که نتیجه نگرفته اند و بعضی از این افراد با ترس از لاعلاج بودن آن و تبدیل شدن به سرطان دچار استرس و نگرانی بیش از حد هستند.

سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که چه عواملی باعث تکرر ادرار در یک فرد می شود که به شرح اینها می پردازیم:
۱-     عفونت ادراری:
در این حالت فرد سالم که قبلاً مشکلی نداشته  به صورت ناگهانی دچار تعییر رنگ ادرار ، تکرر ادرار و سوزش ادرار می شود که اغلب رنگ ادرار این ها تغییر یافته و اغلب بدبو می شود. اگر مبتلا به این حالت شدید  بلافاصله به پزشک  مراجعه و اول آزمایش و کشت ادرار بدهید و سپس با مصرف آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک معالجتان و با مصرف مایعات فراوان مطمئن باشید که در عرض ۲-۳ روز بهتر می شوید.

۲-   بزرگی پروستات:
اگر شما مردی بالای ۵۰ سال هستید و مبتلا به تکرر ادرار مزمن هستید و ادرارتان دوشاخه است  و قطع و وصل می شود و راحت نمی آید و قطره قطره است مبتلا به درجاتی از بزرگی پروستات هستید. توصیه می کنم حتماً به پزشک متخضض کلیه مراجعه کنید و از پزشکتان بخواهید که سونوگرافی از کلیه ها و مثانه و پروستات و تست سرطان پروستات یا PSA را برای شما انجام دهد. بعد از آماده شدن سونوگرافی و آزمایش ، پزشک  معالجتان جهت درمان شما یا داروهای شل کننده پروستات و یا درمان جراحی را بر اساس میزان بزرگی پروستات، پیشنهاد خواهد داد.
چون داروهای شل کننده پروستات همزمان باعث افت فشار خون نیز می شوند توصیه می کنم که این داروها را قبل از خواب مصرف کنید اگر تست سرطان پروستات یا PSA شما روند صعودی داشته باشد و بالای ۴ باشد و یا اگر پدر و عمو و برادرتان مبتلا به سرطان پروستات بوده است شما نیز ۴-۵ برابر افراد طبیعی در خطر این بیماری هستید پس مراجعه منظم به پزشکتان را فراموش نکنید و هر از چندگاهی باید توسط پزشک معالجتان معاینه انگشتی پروستات و تست PSA را انجام دهید و در شک به سرطان پروستات باید نمونه برداری از پروستات حتماً انجام دهید.

لازم می دانم در پایان این قسمت ذکر شود که هنوز در دنیا داروئی که بتواند پروستات را کوچک بکند کشف نشده است و درمان داروئی اغلب نقش تسکینی دارد نه درمان قطعی .

۳–     مثانه بیش فعال:
یکی دیگر از علل تکرر ادرار مزمن چه در آقایان و چه در خانم های جوان مثانه های بیش فعال می باشد. علائم مثانه بیش فعال عبارتند از: ۱- دستشوئی رفتن های بیش از ۸ بار در روز و ۲ بار در شب ۲- احساس عدم تخلیه کامل مثانه ۳- نیاز ناگهانی به دستشوئی رفتن به علت انقباضات خودبخودی مثانه که اگر شدید باشد فرد لباس زیر خود را خیس می کند. مثانه بیش فعال در افرادی که مبتلا به استرس و اضطراب هستند و تحریک پذیر هستند و اغلب در مردان و زنان جوان دیده می شود. طبق آمار میلیونها نفر در دنیا مبتلا به مثانه بیش فعال هستند که آمار آن از دیابت و فشار خون نیز بالاتر می باشد. در بررسی های پزشکی: سونوگرافی و آزمایشات ادرار این افراد نرمال و طبیعی هستند. بهترین و قعطی ترین وسیله تشخیصی مثانه بیش فعال تست ارودینامیک یا نوار مثانه می باشد که هم بیماری و هم شدت بیش فعالی را مشخص می کند و بر اساس آن بیمار درمان می شود.

اگر شما علائم بیش فعالی مثانه را در خودتان می بینید توصیه می کنم که به پزشک متخصص جراحی کلیه مراجعه کنید. آزمایش ادرار و کشت ادرار و اندازه گیری قند خون شما و یک سونوگرافی، اولین قدم بررسی تشخیصی هستند اگر آنها طبیعی بودند باید تست ارودینامیک یا نوار مثانه بگیرید. درمان مثانه بیش فعال اغلب داروئی و رفتار درمانی می باشد. از درمان داروئی برای کنترل و آرام کردن مثانه استفاده می شود که باعث می شود احساس تکرر ادراری شدید کاهش  یابد و همزمان من به بیمار هایم توصیه می کنم که با تربیت مثانه به جنگ و مثابله با تکرر ادرار بروند به این معنی که با یک برنامه ماهیانه فواصل دستشوئی رفتن را زیاد بکنند. مثلاً به بیمار می گویم روز اول ۵ دقیقه و روز بعد ۷ و روز بعد ۱۰ و … در مقابل احساس تکرر ادراری مقاومت کنید که در اوایل این کار کمی آزاردهنده است ولی تدریجاً مشکل از بین می رود. هدف ما از درمان این است که فرد ۲-۳ ساعت بتواند بدون اینکه به دستشوئی برود ادرار خود را نگاه دارد.
خوشبختانه مثانه های بیش فعال اغلب با دارو و رفتار درمانی و تغییر در کیفیت زندگی از قبیل شروع ورزش، کاهش استرس های روزمره زندگی و عدم فکر کردن به دستشوئی و عدم توجه به تحریک های مثانه و احساس ادراری آرام آرام از بین می روند و درمان می شوند.

۴-  مثانه عصبی :
از علل دیگر تکرر ادراری مزمن مثانه عصبی است. تعریف مثانه عصبی: در افراد مبتلا به مثانه عصبی یک بیماری زمینه ای مانند آسیب به نخاع، بیماری M.S، تومورهای نخاع، بیماریهای نخاعی مادرزادی از قبیل: مننگوسل، آسیب های مغزی هنگام تولد و یا بعد از آن مثلاً به علت تصادف، ضربه، تومور و بیماری پارکینسون وجود دارد که به علت بیماری زمینه ای ، عصب مثانه آسیب دیده و باعث می شود مثانه شدیداً تحریک پذیر شده و دچار انقباضات خودبخودی مثانه و بی اختیاری ادرار و تکرر ادرار شدید در شب و روز  شود که علت آن بالا رفتن فشار مثانه و کاهش شدید حجم مثانه می باشد. در موارد شدید اگر درمان مناسب و سریع انجام نشود فشار داخل مثانه به کلیه ها منتقل و سبب آسیب کلیه ها و نارسائی کلیه و سبب از کار افتادگی آنها

می شود.

اگر شما فکر می کنید که مبتلا به مثانه عصبی هستید باید سریعاً به پزشک متخصص جراحی کلیه مراجعه کنید. بهترین و دقیق ترین وسیله تشخیص مثانه عصبی، تست نوار مثانه یا ارودینامیک می باشد که به وسیله آن نوع مثانه عصبی و شدت آن از قبیل حس مثانه، حجم مثانه و شدت انقباضات مهار نشده مثانه مشخص می گردد و پزشک شما بر اساس آن و با انتخاب داروهای مناسب به تعدیل علائم بیماری مثانه عصبی کمک خواهد کرد.

درمان مثانه عصبی در موارد خفیف استفاده از داروهای شل کننده ی خروجی مثانه و آرام کننده انقباضات عضله مثانه می باشد. در موارد شدید ، تزریق داخل مثانه بوتاکس و همچنین بزرگ کردن مثانه با برداشتن قسمتی از روده و گذاشتن آن روی مثانه عصبی آخرین درمان مثانه های عصبی می باشد.

در بعضی از مثانه های عصبی ، حس مثانه از بین می رود و حجم آن افزایش پیدا می کند و مثانه قادر به پمپاژ و یا انقباض نبوده و لذا فرد دچار بزرگی شدید مثانه، احتباس ادرار و بی اختیاری لبریزی می گردد که شایعترین علت ایجاد کننده مثانه عصبی شل ، بیماری دیابت کنترل نشده می باشد و لذا در اینجا لازم می دانم به بیماران دیابتی عرض کنم که جهت جلوگیری از عوارض شدید دیابت روی مثانه حتماً با مراجعه به پزشک فوق تخصص غدد، قند خون خود در کنترل نگاه دارند.